معرفی مختصر نام روستا

کَهریز واژه‌ای پارسی به معنای کاریز و قنات است. شکل دیگر این واژه در قدیم کاهریز بوده‌است. کاریز یا قنات یا کهریز به مجرای تونلی شکلی که در زیر زمین کنده شده تا آب در آن جریان یابد می‌گویند. این مجرا که در عمق زمین برای ارتباط دادن رشته چاه‌هایی که از «مادر چاه» سرچشمه می‌گیرد به منظورهدایت آب و مدیریّت آب برای کشاورزی و سایر مصارف به کار گرفته می‌شود. این کانال ممکن است تا رسیدن به سطح زمین هزارها متر طول داشته باشند و سرانجام آب این کاریزها به روی سطح زمین می‌آیند که به این محل دهانه کاریز، سر قنات، یا مظهر می‌گویند.دلیل نام گذاری این روستا  وجود قناتی با عنوان قنات نامی به طول 300 متر در این روستا می باشد که آب مورد نیاز 140 هکتار اراضی زیر کشت این روستا را تامین می کرده است.

آرامستان

آرامستان روستا که در طول گذر زمان چهره عوض کرده است به طوری که روزی در ابتدای روستا بوده است حال اینکه امروز با توسعه ی روستا به سمت جاده ی اصلی در میانه ی روستا قرار گرفته است. پیش تر محوطه ی بالای حمام ده نیز جزو قبرستان بوده که هنگام ساماندهی و دیوارکشی قبرستان و عملیات عمرانی جاده سازی، آن قسمت که شامل گورهای قدیمی بوده به جاده تبدیل شده است و اثری از سنگ قبرهای آن باقی نمانده است.اما هنوز در محوطه ی امروزی آرامستان تعدادی از قبرهای قدیمی آبا و اجداد مردمان روستا وجود دارند.

مزار شهدای روستا نیز در مرکز آرامستان قرار دارد که سال 91 ساماندهی شده و بنای یادبود آن ساخته شده است. همچنین اطراف آرامستان ساختمان های قدیمی مخابرات،دهداری و کتابخانه وجود دارند.

انا لله و انا الیه راجعون

اندوه ما در غم از دست دادن عزیز بزرگوار "شادروان هاشم جمشیدی" در واژه ها نمی گنجد تنها میتوانیم از خداوند صبری عظیم و برای آن مرحوم روحی شاد و آرام طلب کنیم.

کهریزِ امروز از دریچه ی دوربین 1

این عکس آرایشگاه روستا را نشان می دهد جایی که مردانِ ده از خردسالی تا کهنسالی بارها و بارها به طور مکرر به آن مراجعه کرده اند و حتما خاطرات گوناگونی از آن در ذهن دارند.

آرایشگاه ی که شاید خیلی از جوان های قدیمی ده در آن پیرایش دامادی یا به اصطلاح محلی "غَنج" شده اند و مطمئنا روزهای مختلف و گوناگونِ اهالی ده را نظاره گر بوده است. 

آرایشگاه در محله ی "قلاع دامو" به معنی محله ی پایین و در نزدیکی حمام قدیمی روستا که دیگر چیزی از آن باقی نمانده واقع شده است.

کهریز ِقدیم از دریچه دوربین 1

این عکس متعلق به یکی از دکان های قدیمی روستا ست که امروز دیگر کاربری نداشته اما به گفته ی روستاییان، در گذشته محل کسب و کار و همچنین آمد و شد روستاییان جهت تامین مایحتاج زندگی شان بوده است.

این عکس مربوط به محله ی بالا یا در اصطلاح محلی "قلاع بالا" می باشد، جایی که محله ی قدیمی روستا بوده است.امروزه مرکزیت روستا و تمرکز جمعیت آن به سمت جاده نزدیکتر شده و محله ی "بنگلادش" و "قلاع دامو" از رونق بیشتری برخوردار شده اند.

نمایی از زمستان روستا

تعزیه خوانی

تعزیه خوانی به عنوان رسمی دیرینه و یکی از اصیل ترین شیوه های عزاداری سنتی در سراسر ایران شناخته شده می باشد، اما مردمان روستای کهریز سال هاست که این هنر و سنت را نسل به نسل و سینه به سینه از پیشنیان خود به آیندگان منتقل می کنند و نسخه خوانی را از همان سال های کودکی شروع می کنند و کم کم جوان تر ها جای نسل قبل را پر می کنند.

پای حرف پیرمرد های ده که بنشینی از خاطرات مراسم های ساده و پر از اخلاص شبیه خوانی در سال های دور خواهند گفت و می فهمید که ایشان نیز این رسم از پدرانشان به ارث برده اند. چند سالی ست که با ورود تکنولوژی به این عرصه هیئت و گروه شبیه خوانی کهریز نیز از این مهم عقب نمانده و با تجهیزات به روز تر این آیین را بجا می آورند. این مراسم با استقبال گسترده اهالی ده و حتی اهالی ده های همجوار روبرو شده و استقبال در خور و شایسته ای از این مراسم می نمایند.

گردانندگان این مهم، حال جوانان روستا هستند و شبیه خوان ها از باتجربه ها تا تازه وارد ها و البته گاه اساتیدی به صورت مهمان را شامل می شوند.

در این لینک نمونه ای کوتاه از این مراسم به نمایش گذاشته شده است.

تپه قرق شرقی

تپه قرق شرقی مربوط به سده‌های میانی دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان ملایر، بخش سامن، دهستان حرم رود سفلی، روستای کهریز واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۶۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.^[۱]

[۱]  «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱.

تپه قرق غربی

تپه قرق غربی در شهرستان ملایر، بخش سامن، دهستان حرم رود سفلی، روستای کهریز ناظم واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۶۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]

[۱]  «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱.

قنات نامی ملایر

نامی قناتی است که در روستای کهریز ناظم از توابع بخش سامن، شهرستان ملایر در استان همدان قرار دارد.

مشخصات قنات:

طول این قنات ۳۰۰ متر است، تعداد ۲۵ میله چاه دارد و عمق مادرچاه این قنات ۲۵ متر می‌باشد. دبی این قنات ۲۲ لیتر بر ثانیهاست. مالکان این قنات اهالی روستا می‌باشند و اراضی تحت کشت این قنات ۱۴۰ هکتار می‌باشد.^[۱]

شرح وضعیت قنات:

مادرچاه این قنات در روستای توچغاز در فاصله ی تقریبی 10 کیلومتری کهریز بوده و دهنه قنات نیز در روستای کرتیل آباد می باشد و آب آن توسط یک جوی اصلی به سمت ده کهریز هدایت می شده است در ابتدای ورود جوی به روستا، آب آن به دو قسمت در دو جوی مجزا تقسیم شده که محل تقسیم آن را به زبان محلی "گودار" نامیده اند.

جوی بالایی با نام محلی "جو بالا" و جوی پایینی با نام محلی "جو دامو" هر یک وظیفه ی آبیاری قسمتی از زمین های زراعی را بعهده داشته و جوی بالایی وظیفه گرداندن آسیاب ده را نیز عهده دار بوده است.

گذر این جوی ها از میانه ی ده فضای روستا را سرسبز و با نشاط کرده بود. البته این قنات از سال 1365 خشک شده است.

 [1]      «بانک اطلاعاتی قنات‌های کشور». وزارت جهاد کشاورزی ایران. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۴ تیر ۱۳۹۱. بازبینی‌شده در ۴ تیر ۱۳۹۱.

موقعیت روستا

 روستای کهریز ناظم در کیلومتر 15 جاده ملایر -نهاوند در طول جغرافیایی 34.18 درجه و عرض جغرافیایی 48.38 درجه واقع می باشد.

این روستا از جنوب به جاده ملایر نهاوند و از شمال به خط راه آهن تازه تاسیس ملایر- نهاوند که به خط راه آهن کربلا معروف است، منتهی می باشد.

در شرق این روستا یک رشته کوه وجود داشته که آن را از روستای همجوار آن با نام کرتیل آباد جدا می کند.اراضی کشاورزی این ده در قسمت غربی و شمالی آن واقع شده است.